Invloed van de omgeving
Van aanzetten tot dopinggebruik tot het positief coachen van renners; de invloed van de omgeving op sporters is ontzettend groot. Hoe kun hier als trainer mee om te gaan?
Met ‘de omgeving’ worden alle mensen in de nabijheid van de sporter bedoeld en ook andere externe factoren die meespelen. Deze omgeving heeft veel contact met de sporter en de sporter neemt veel van deze personen aan. Deze personen hebben dus veel invloed; dit kan zowel positief als negatief zijn. Wanneer dit positief is, merk je er als trainer vaak weinig van. De sporter voelt zich gesteund en zit goed in z’n vel. Pas wanneer de omgeving niet positief achter de sporter staat, is dit te merken in de prestaties en manier waarop de sporter zich gedraagt.
Als trainer is het de zaak om bij een negatieve omgeving goed in te schatten hoe dit het beste aan te pakken is. Een slechte aanpak kan ervoor zorgen dat de verhoudingen nog slechter worden.
Inventariseer daarom eerst goed welke omgevingszaken van invloed zijn op de sporter. Wat is de storende factor en waarom wordt deze als storend ervaren door de sporter (of is de sporter zich hier helemaal niet bewust van?) Zijn er meer zaken die meespelen en meer mensen die ermee te maken hebben? Overleg goed met de sporter en maak duidelijk hoe jij ziet dat de sporter beïnvloed wordt. Laat hem nadenken en zijn mening erover geven.
Ouders spelen vooral bij de jeugdafdelingen nog een grote rol in de manier waarop de kinderen de sport beleven. Ouders die op een positieve manier betrokken zijn bij de sport, komen daarom het sportklimaat ten goede. Er zijn verschillende aandachtspunten waarin ouders een belangrijke rol spelen;
Aanmoediging
Door positief te stimuleren en aan te moedigen hebben kinderen meer plezier in de sport. Hierbij wordt dus niet gefocust op het resultaat, maar op de manier waarop het kind zich met de sport bezighoudt.
Verwachtingen
Of ze nu positief zijn of negatief; verwachtingen van ouders hebben altijd een invloed op kinderen. Onrealistische verwachtingen zijn van negatieve invloed op het kind, terwijl realistische verwachtingen kinderen trots kunnen maken op hun eigen prestaties.
Modellering
Ouders zijn rolmodellen voor hun kinderen bij sportevenementen. Afhankelijk van de gedragingen van de ouder zal het kind zich dus ook op een bepaalde manier opstellen richting de trainer, coach, vrijwilligers etc. Maak ouders bewust van het feit dat ze een rolmodel zijn en wijs ze op de kans die ze hebben om hun zoon/dochter een goed voorbeeld te geven.
Veiligheid
Ouders kunnen ook zeker betrokken worden in de veiligheid rondom wedstrijden. Door het aanmoedigen en stimuleren van veilig (fysiek en mentaal) gedrag te promoten, nemen kinderen dit sneller over. Ook hiervoor geldt dat een goed voorbeeld goed doet volgen.
Do's en don't's
Ouders en sport; de do’s en de don’t’s. Deze lijst is opgemaakt met als doelgroep de ouders; deze lijst kan onder de ouders op de club worden verspreid. Daarnaast is het verstandig de ouders actief te betrekken bij overleg over de rol die ze spelen in de sportbeleving van hun kinderen; beleg hiervoor bijvoorbeeld een aparte ouderavond.
DO:
- Moedig je kind aan om zelfbewust te worden van de vaardigheden die ze opgedaan hebben. Dit verbetert hun zelfvertrouwen en faciliteert de overdracht van deze vaardigheden naar andere levensonderdelen.
- Vertrouw op de methodes van de trainer. Als de trainer en de ouder dezelfde boodschap uitdragen richting het kind, dan is dit eenduidiger voor het kind en kan het kind zich beter focussen op het bereiken van de gestelde doelen.
- Geef emotionele en tastbare steun aan het kind. Dit lijkt logisch, maar je kind geruststellen dat je er bent wanneer ze het nodig hebben, toont je steun.
DON’T:
- Overbetrokken zijn. Hoewel dit de manier mag lijken waarop je toont dat je om je kind geeft, wees er alert op dat er een dunne lijn is tussen je kind steunen en te grote betrokkenheid.
- Conflicterend trainingsadvies geven. Als je het oneens bent met de trainer of coach, is het beter om het met de trainer te bespreken dan je eigen lijn te trekken.
- Teveel druk en nadruk leggen op het belang van winnen en succes. Onafhankelijk van op welk niveau je kind sport, plezier dient altijd voorop te staan. Teveel druk kan het plezier verminderen en schadelijk zijn voor hun prestaties.
Meer informatie
- Lees op SportKnowHowXL meer over hoe een sportpsycholoog de sporter kan helpen om de ervaren spanning om te zetten in een positieve spanning.
- Op de website Topsporttopics wordt regelmatig aandacht besteed aan mentale training die atleten meer zelfvertrouwen kunnen geven. Selecteer voor een overzicht van artikelen over mentale training in de rechterbalk 'Mentale training'.
- Afke van de Wouw is sportpsycholoog en heeft mentale trainingen opgesteld voor sporters die ze helpen bij het mentaal voorbereiden op en herstellen van een wedstrijd. Deze trainingen zijn te downloaden via sportsimagery.nl.
- Ook NLcoach heeft een onderdeel in haar kenniscentrum gewijd aan mentale training.